Tag: Rwanda

Zoals jullie inmiddels wel doorhebben, ben ik zwaar onder de indruk van Rwanda. Dit land heeft zoveel te bieden: aardige en hulpvaardige mensen, een schitterend landschap, mooie nationale parken, een zonnige kustlijn langs Lake Kivu, veel cultuur en historie, een on-afrikaanse goede infrastructuur, on-afrikaans veilig verkeer en accomodatie van erg spartaans tot super de luxe….. Eén aspect mist echter nog in dit plaatje en dat zijn toeristen. Ik ben de laatste om te pleiten voor massatoerisme, maar Rwanda verdient meer. Er is hier namelijk voor ieder wat wils en je hoeft niet eens superavontuurlijk ingesteld te zijn om hier de perfecte vakantie te beleven.

Enige tijd geleden waren we in Nyungwe National Park. Er ligt een perfect geasfalteerde weg naar dit park, er is accomodatie, het park heeft een uitgebreid netwerk van mooie en goed onderhouden trails (van makkelijk tot zwaar) en je kunt hier gegarandeerd Chimps en Golden Monkeys zien. Dit soort parken trekken in de omliggende landen als Uganda, Kenia en Tanzania vele duizenden, zo niet tienduizenden bezoekers per jaar. Nyungwe had in 2006 slechts zo’n 3.200 bezoekers!! In de afgelopen maanden lag het gemiddelde op zo’n 200-300 per maand. Wij waren in juli Nederlanders nr 3 en 4 en hebben dus voor een verdubbeling van het NL-bezoek in juli gezorgd 🙂 Ongelooflijk!

Een paar dagen geleden hebben we de “kustplaatsjes” Kibuye en Giseny bezocht. Beide liggen aan Lake Kivu. Kibuye is een klein en rustig plaatsje met 3 hotels. Giseny is het “Zandvoort van Rwanda”, alhoewel….zo wordt het beschreven. De plek waar veel mensen, buitenlandse toeristen en Rwandesen, een weekendje naar toe gaan om te relaxen. In beide plaatsen viel echter 1 ding op….we waren er zo goed als alleen!

We waren op de bonnefooi naar Kibuye afgereisd, nadat het niet gelukt was om ons voorkeurshotel te reserveren. Dit was vol, omdat er een conferentie van de Rwandese politie was (Kibuye was op dat moment dus met stip de veiligste plek van Rwanda 🙂 ). Vol betekent dat er zo’n 50 kamers bezet waren. Dat is voor Rwandese begrippen een groot hotel. We hebben meestal overnacht in hotelletjes en motelletjes met maximaal 10 kamers. Er bleven dus nog 2 hotels over, waarvan er 1 als absoluut 2e op ons lijstje stond. Dit hotel hadden we echter telefonisch niet kunnen bereiken…
Toen we bij dit hotel, Home St. Jean, aankwamen, zag het er ook verdacht stil uit. Maar wat bleek…ze waren de afgelopen weken gesloten geweest vanwege een renovatie en waren net weer 2 dagen open! Dat hebben wij weer 🙂 De locatie van dit hotel is echt sprookjesachtig: gelegen op de top van een heuvel op een landtong, aan 3 kanten omringd door het water van Lake Kivu en uitzicht op de vele heuvels en bergen die het meer omringen. En vanaf een stoelje voor je nieuw geverfde kamer mag je hier over uit kijken! We hebben dan ook direct besloten om hier maar een dagje langer te blijven. Wat een plek, wat een rust!

Aangezien het restaurant van het hotel nog niet heropend was, waren we voor ons eten aangewezen op de 2 andere hotels. Ook deze hotels lagen op schitterende plekken direct aan Lake Kivu. Je kon deze hotels bereiken door een stuk te lopen over een soort eenrichtingsverkeer-rondweggetje dat door de heuvels slingert en het ene mooie uitzicht naar het andere over Lake Kivu biedt. Op de dag van aankomst hebben we uitgebreid gelunched in het hotel waar de politieconferentie aan de gang was. Hier waren dus wel wat meer mensen, maar die moesten de hele dag binnenzitten en workshops volgen, terwijl wij uren op het terras hebben gehangen en heerlijk hebben gegeten.
Op de 2e dag hebben we het restaurant van het andere hotel uitgeprobeerd. Het eten was hier duidelijk minder en het personeel erg langzaam en niet al te snugger. Maar het terras en bijbehorende uitzicht over een baaitje vergoedde veel. Hier kwamen we in totaal 4 andere blanken tegen en wat lokale mensen. Voor de rest was het stil, rustig en relaxen.

Vervolgens dus door naar Gisenyi. Helaas met een omweg omdat de bussen die zouden rijden, juist op onze reisdag niet bleken te rijden (zie bericht: Soms zit het mee…). We hadden verwacht dat we nu in een bruisende kustplaats terecht zouden komen. Niets bleek minder waar. Ook hier stilte en rust. Er is een mooie Boulevard met palmbomen, de boulevard gaat over in een parkachtige strook groen en deze groenstrook gaat over in een mooi strand. En wie zie je daar…helemaal niemand! Ja, een paar lokale jongens die aan het volleyballen zijn en een paar vissers, maar dan heb je het wel gehad. Aan de boulevard staan prachtige koloniale huizen. Veel zien er echter vervallen uit. Er staan grote hotels, waarvan de meeste echter gesloten zijn. Waarschijnlijk te weinig gasten. Het straalt hier echt “vergane glorie” uit.
Wij strijken neer bij Restaurant/Nightclub White Rock, waar we erg hartelijk en persoonlijk door de manager welkom worden geheten. Dat gebeurt ons wel vaker, omdat we meestal de enige gasten zijn 🙂 White Rock is ook weer zo’n schitterende plek die zo in Miami of ergens aan de Spaanse kust zou kunnen staan. In iets wat je zou kunnen definieren als art-deco stijl en een open restaurant met uitzicht over Lake Kivu. We zien hier de zon ondergaan en eten heerlijk Italiaans (Floor bestelt Lasagne en krijgt een hele ovenschotel voor haar neus, waar je normaal makkelijk met 4 mensen van kunt eten 🙂 ). Als we teruglopen naar ons motelletje zien we in de verte de rode gloed van de actieve vulkaan Nyirangongo in Congo….Wat moet ik nog meer zeggen….

Een mooi nummer van De Dijk is “Dansen op de vulkaan”. Vandaag heb ik letterlijk gedansd op een vulkaan. We hebben namelijk vulkaan Bisoke beklommen. Bisoke is 1 van een gordel van 5 vulkanen in Volcanoes National Park in het noorden van Rwanda. Volcanoes NP is met name bekend om zijn berggorilla’s. Maar aangezien ik die 2 jaar geleden al in Uganda heb gezien, had ik geen zin om opnieuw honderden dollars neer te tellen om deze met uitsterven bedreigde dieren nog een keer te bezoeken. En….er zou een kleine kans zijn dat we ze toevallig op onze beklimming van Bisoke zouden tegenkomen, aangezien daar 2 groepen leven.

Gisteren zijn we vanuit Gisenyi in een uurtje (en in een goede bus) naar Musanze gereden, de “toegangspoort” tot Volcanoes NP. We hebben hier een hotelletje gevonden dat werd aangeprezen in onze “Rwanda-bijbel” (lees: de Bradt reisgids). Het laatste bezoek van de Bradt is waarschijnlijk al weer enige tijd geleden, want van de mooie beschrijving blijft in werkelijkheid niet veel over. Eigenlijk is het gewoon een donker hol met kleine kamers en niet erg uitnodigende douche en toilet. Maar ja….wat wil je ook voor nog geen 9 euro voor een 2-persoonskamer. Dan mag je ook geen Bellagio-kwaliteit verwachten 🙂

Nadat we onze intrek hadden genomen in het hotel, zijn we op weg gegaan om onze vulkaanbeklimming van vandaag te regelen. Met name voor het vervoer naar het park moest een oplossing komen. Je moet namelijk al om 7.00u in het park aanwezig zijn voor een briefing, waarna de hike om 7.30u begint. Daar komt bij dat het park 30 km buiten Musanze ligt en er geen openbaar vervoer die kant op is. Maar een taxi was snel geregeld en die zou ons vandaag om 6.00u ophalen. En verrek…..stipt om 6.00u komt er een echte Land Rover voorrijden. De chauffeur brengt ons en blijft vervolgens wachten tot we terug zijn.

Na de briefing bij het information centre in het park rijden we naar het begin van de hike. Ik heb over veel slechte wegen gereden, maar dit slaat alles. Helemaal door elkaar geschud zijn we om 8.00u bij het startpunt en kunnen we beginnen aan de tocht. Het belooft een zware wandeling te worden, want we moeten naar de top van de vulkaan op 3.711m. De gids weet niet precies vanaf welke hoogte we vertrekken, maar dacht ergens in de 2.000m. Gelukkig kunnen we door laaghangende bewolking de vulkaan niet zien. Dat is altijd nogal ontmoedigend als je helemaal onderaan staat….

Wij zijn vandaag de enigen die de Bisoke gaan beklimmen (in 2006 hebben in totaal zo’n 550 mensen de tocht ondernomen; van platgetrapte paden is dus geen sprake). Ondanks dat we maar met z’n 2-en zijn, is het toch een hele expeditie. Want naast Floor en mij gaat er een gids mee, 2 dragers voor onze rugzakken (beetje decadent, maar wel lekker! En als excuus kunnen we zeggen dat we de lokale economie ondersteunen) en 2 zwaarbewapende militairen. Ook nu zitten we namelijk weer dicht bij de grens met Congo. Maar volgens de gids hebben we daar niks van te vrezen. De militairen gaan mee om buffels tijdig te verjagen. We zijn een beetje verbaasd dat er buffels op een vulkaan leven, maar al snel zien we buffel-poep dus het zal wel zo zijn. Later komen we trouwens een groep Belgen tegen die een 2-daagse tocht naar een andere vulkaan hebben gemaakt (dat zijn dus de echte bikkels!). Zij werden zo ongeveer door een heel peleton militairen begeleid, waarvan er 1 een soort bazoka of granaatwerper bij zich had. Das dan wel weer heel zwaar geschut voor een paar buffels…..

Vol goede moed zijn we om 8.12u aan de wandeling begonnen. En het eerste uur verliep ook prima. We moesten al flink stijgen over smalle paadjes, maar het was goed te doen. Dit eerste stuk ging door tropisch woud. Na een uurtje hebben we even gepauzeerd, want daarna zou het echte werk beginnen. Minimaal 2 uur steil omhoog over glibberige paadjes. En steil was het! In een zeer langzaam tempo zijn we omhoog geklauterd, waarbij we meerdere keren letterlijk de berg op getrokken zijn door de gids en de dragers. Het was dus flink afzien. Maar ook schitterend. Je komt door verschillende vegetatiezones, waarvan ik het stuk nevelwoud het mooiste vond. In de mist zie je hier allemaal bomen die helemaal volhangen met allerlei mosslierten. Erg spooky.

Naarmate de begroeiing minder en lager wordt, weet je dat de top in zicht komt. Af en toe trok de bewolking even op en kon je wat verder weg kijken, maar net zo snel trok alles weer dicht. Precies om 12.00u waren we op de top. Waar dus even gedanst moest worden op de vulkaan 🙂 Aangezien het hier om een niet actieve vulkaan gaat, zit de krater dicht en is er een meer ontstaan. Op het moment dat wij boven aankomen, trekt de bewolking op en hebben we een fraai uitzicht op het kratermeer. Zoals altijd is het op een bergtop erg koud, waardoor je er eigenlijk ook snel weer weg wilt (waarom doen we dit eigenlijk???). Dus na snel wat gegeten en gedronken te hebben en nog even genoten te hebben van de opkomende en wegtrekkende wolken boven het meer, beginnen we aan de afdaling. Omhoog is altijd lastig, maar naar beneden over glibberige paadjes, soms nauwelijks breder dan je voet, door modder, over gladde rotsen met soms zeer grote hoogteverschillen is erg zwaar. Zeker als je knieen dit soort fratsen toch al niet leuk vinden. Maar het ging goed. Ik ben maar 1 keer uitgegleden! Over de terugweg hebben we echter toch ook nog een kleine 3 uur gedaan. En zoals het dan heet, kom je “moe maar voldaan” weer terug bij de auto! Het was een schitterende tocht door een schitterende natuur en tijdens de rit terug naar Musanze is het inmiddels zo opgeklaard dat we in totaal 3 van de 5 vulkanen kunnen zien. Mooier kunnen we onze trip door Rwanda niet afsluiten….

Morgen gaan we de grens naar Uganda al weer over. Nog niet terug naar Kampala, want eerst gaan we nog ff relaxen op een eilandje in Lake Bunyonyi. Ook dat wordt ongetwijfeld genieten. Over Rwanda ben ik echter nog niet uitverteld, dus ook vanuit Uganda zal ik nog wat berichtjes over dit indrukwekkende land van de 1000 heuvelen (en de 5 vulkanen) plaatsen.

Wat hier in Rwanda opvalt, zijn de vele mensen die lopend op weg zijn ergens naar toe. Een duidelijk kenmerk van een ontwikkelingsland, waar ander vervoer dan je eigen benen alleen is weggelegd voor een zeer klein deel van de bevolking. Als je geluk hebt, heb je een fiets. Als je redelijk “rijk” bent, heb je een motor en alleen de echte welgestelden kunnen zich een auto veroorloven. In Rwanda zijn dat er dus maar heel weinig. Het enige autoverkeer dat je tegenkomt, bestaat uit taxi’s en minibusjes, reguliere bussen, enkele particulieren met een auto en heel veel grote Jeeps, Landrovers en Toyota Land Cruisers van allerlei hulporganisaties die hier aan het werk zijn.

Mensen lopen hier dus naar hun werk, naar de markt, naar een waterbron of naar school. Dat kan soms kilometers verder zijn. Vooral als je in de buurt van een school of een markt komt, is het echt ongelooflijk hoeveel mensen je langs de weg ziet lopen. Het is echt een stroom van mensen die aan je voorbij trekt.
Het ontbreken van gemotoriseerd vervoer betekent ook dat je alles wat je wilt vervoeren dus ook zelf zal moeten dragen. Zoals wellicht bekend, doen ze dat in Afrika bij voorkeur op hun hoofd. De afgelopen 2 weken heb ik een beetje zitten opletten wat je zoal op je hoofd kunt vervoeren. Hier een kleine en zeker geen volledige opsomming:

• tassen
• rugzakken (niet op je rug, want daar dragen vrouwen al minimaal 1 kind)
• bananen (en dan niet een lullig trosje, maar bij voorkeur 1 of 2 trossen van minimaal 50-60 bananen)
• manden vol met passievruchten, citroenen, papaya’s, ananassen etc.
• grote zakken vol met allerlei soorten groenten
• jerrycans met water
• flinke aardewerken potten (bij voorkeur 3 op elkaar gestapeld)
• grote bossen brandhout
• planken van minimaal 3 meter (meerdere tegelijk)
• golfplaten
• olievat (ik ga ervan uit dat ie leeg was!)
• tafels
• stoelen
• een combinatie van de vorige 2 (op een omgekeerde tafel op je kop, kunnen nl nog makkelijk 2 stoelen)
• etc, etc

Het is echt ongelooflijk om dit te zien. Wat een nekspieren moeten deze mensen hebben. En wat een uithoudingsvermogen! Zeker in het bergachtige Rwanda, waar je bijna altijd tegen een berg op moet of er vanaf moet.

Veel van dit soort taferelen zien we als we, al dan niet comfortabel, in een bus door het land rijden of ergens in een stadje op een terrasje zitten uit te puffen van onze “zware reis”. Maar af en toe gaan we zelf ook aan de wandel en voegen we ons in de stroom mensen langs de weg. En zeker als Mzungu loop je hier nooit alleen en heb je veel bekijks. Mensen passen hun tempo aan aan ons tempo en lopen een hele tijd met ons op. Van alle kanten wordt er naar je gekeken en geroepen. Je moet het hier dus niet vervelend vinden om in het middelpunt van de belangstelling te staan. Vaak voel je je ook de rattevanger van Hamelen, want binnen de kortste keren heb je een hele groep kinderen achter je aan. Gisteren liepen we 6 km van Gisenyi naar Rubena, een klein gehuchtje aan Lake Kivu. We liepen al met een hele groep mensen om ons heen toen er opeens 2 kleine kindertjes aan kwamen rennen. De ene pakje Floor bij de hand en de andere mij. Vervolgens liepen ze met een big smile een hele tijd met ons mee. Ze kijken je met grote ogen, zeggen verder niks, maar vinden het schitterend. Zo schitterend dat we moeite hadden om ze terug naar huis te sturen…ze wilden onze handen niet meer loslaten 🙂
En altijd is er wel iemand die een praatje met je begint. Als dat in het Rwandees gaat, zijn we snel uitgepraat. Maar vaak proberen met name jongeren een gesprekje in het engels aan te gaan. Ze vinden het leuk om hun engels te oefenen. Uiteindelijk komt echter in de meeste gevallen de vraag om je adres of gewoon om geld. Altijd erg lastig, omdat je weet dat ze het ongetwijfeld goed kunnen gebruiken. Maar deze vragen krijg je tig keer per dag, dus daar is geen beginnen aan. Ik blijf het echter erg leuk vinden om hier door stadjes en dorpjes te lopen, omdat je dan het meeste meekrijgt van het Rwandese leven.

Voor morgen staat er ook weer een wandeling op het programma. Dit keer wordt het echter niet relaxed slenteren, maar moeten we serieus aan de bak. We gaan de vulkaan Bisoke beklimmen. Het is een slapende vulkaan met een kratermeer op zo’n 3.700m. En nou maar hopen dat ie niet net morgen ontwaakt….

Soms zit het mee, soms zit het tegen. In mijn vorige bericht meldde ik dat het reizen per openbaar vervoer onverwacht soepeltjes verloopt. Dat is ook zeker zo, behalve als het Gacaca-dag is. Gacaca is het systeem van openbare hoorzittingen waar de Hutu’s die mee hebben gedaan aan de genocide worden berecht. Dit gebeurt lokaal, waarbij in iedere stadje of dorpje een lokaal tribunaal is ingericht. 1 keer per week vinden de hoorzittingen plaats, steeds op een vaste dag die echter per dorp of stad verschilt. Om iedereen de kans te geven deze hoorzittingen bij te wonen, moeten de winkels dicht en rijden er geen taxis of minibusjes. Oftewel…het openbare leven ligt compleet stil. En dat is erg lastig als je net op die dag uit zo’n plaatsje weg wilt. Hier zijn we nu 2 keer tegenaan gelopen.

Afgelopen dinsdag wilden we van Butare naar Kibuye. Hiervoor zouden we in Gitarama moeten overstappen. Tot Gitarama was er niets aan de hand. We hadden een plaats in een lijndienst-bus gereserveerd. Genoeg beenruimte en de bus wordt niet volgepropt met mensen. Prima dus. In Gitarama worden we door een hulpvaardige jongen naar de plek gebracht waar we de bus naar Kibuye kunnen nemen. Het blijkt hier echter Gacaca-dag te zijn dus de taxi-park is uitgestorven. Dat wil zeggen….genoeg mensen die wachten op vervoer, maar geen taxis of bussen. Tja….dan zit er maar 1 ding op….rustig afwachten…..
Op dit soort momenten is het een voordeel als je blank bent. Je valt op en er zijn genoeg mensen die je willen helpen. Al snel komt er iemand op ons af die vraagt waar we naar toe moeten. Als we zeggen dat we naar Kibuye willen, moeten we meekomen. Even verder op staat een mooie pick-up-truck van iemand die voor zijn werk naar Kibuye moet. En hij heeft plaats voor 4 personen! Daar zijn wij er dus 2 van 🙂 En zo worden we op een zeer comfortabele manier naar Kibuye vervoert en worden we bij het hotel, waar we hopen te overnachten, afgezet.

Afgelopen donderdag wilden we weer uit Kibuye weg en door naar Gisenyi. En je raadt het al….het blijkt weer Gacaca-dag te zijn (dat staat helaas nergens in de reisgids aangegeven). We hadden van te voren geinformeerd of er een bus zou gaan. Die ging er en wel om 7.30u vanaf een kruispunt in het dorp. Wij staan daar dus netjes op tijd, al om 7.00u, met onze bagage klaar. Maar al snel horen we van omstanders dat de bus naar Gisenyi al weg is. Voorlopig komt er ook geen volgende. Dat werd dus improviseren. We zijn teruggelopen naar de centrale rotonde in het dorp waar normaal gesproken de meeste minibusjes vertrekken. Daar opnieuw geinformeerd of er nog een mogelijkheid was om rechtstreeks naar Gisenyi te reizen. Dat bleek niet het geval. De enige optie was om via de hoofdstad Kigali te reizen. Alleen was dat weer een probleem omdat het Gacaca-dag was. Het eerste busje zou niet eerder dan 14.00u vertrekken en het is nu 7.30u! Maar als ze een beetje opschieten met de hoorzittingen, zouden de eerste busjes ook al vanaf 11.00u kunnen vertrekken. Ook hier zat er niks anders op dan te doen wat je heel veel Afrikanen ziet doen….gelaten afwachten. Gewoon ergens op een muurtje gaan zitten, een beetje rondkijken en wachten…heel veel en lang wachten….. We vonden eigenlijk ook al dat het reizen tot nu toe te soepel verliep. Met reizen per openbaar vervoer door een ontwikkelingsland moet er natuurlijk wel een keer wat mis gaan.

Maar ook dit keer viel het achteraf mee. Al om 10.00u kwam er een busje aan. Natuurlijk stormde iedereen daar op af, maar ook nu moest er weer plaats gemaakt worden voor de Mzungu’s. Een beetje genant, maar op dit soort momenten maken we er dankbaar gebruik van. We hadden al kaartjes gekocht voor een ander busje. Maar ja….een kaartje kost zo’n 2 euro dus dat is niet echt een probleem. En we hebben de eerder gekochte kaartjes weggegeven en daar iemand heel blij mee gemaakt.
De rit naar Kigali was wel afzien. We hadden niet ontbeten en konden ook niks kopen omdat alle winkeltjes in Kibuye dicht waren. Daarnaast hebben we weer een nieuw record gevestigd…..achterin het busje zaten 19 of 20 mensen! Ik zat natuurlijk weer voorin, maar dit keer wel in het midden. Dat is bovenop de moter en dus een lekker warm plekje…pffff

Na 3,5 uur kwamen we helemaal brak in Kigali aan. Daar bleek de eerstvolgende bus naar Giseny pas ’s avonds te vertrekken en daar hadden we geen zin meer in. Dus maar besloten om een nachtje in Kigali te overnachten en de volgende dag de eerste bus (6.00u!) naar Giseny te nemen.

Inmiddels staan we al weer op het punt om Gisenyi te verlaten en de bus naar Musanze te pakken. De tijd vliegt, er is zo veel te zien en dus veel te weinig tijd om overal verslag van te doen…. Over onze belevenissen in Kibuye en Gisenyi hoop ik zeer binnenkort iets te kunnen schrijven. Nu moet ik rennen om de bus te halen…..